واکاوی فرایند خزش شهری و تأثیر آن در پسکرانه‌های روستایی پیرامون شهر مریوان

نویسندگان

  • حسین کریم زاده استادیار دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
  • سیما سعدی دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
چکیده مقاله:

         گسترش ناموزون شهری پدیده‌ای است که در نیمه دوم قرن بیستم در اکثر کشورهای جهان اتفاق افتاده است. به طوری که نواحی کلان شهری با فشار در درون نواحی روستایی رشد کرده و سکونتگاه‌های روستایی مورد مهاجرت سریع قرار گرفته‌اند. به همین دلیل در پژوهش حاضر به واکاوی خزش شهری و تأثیر آن در پسکرانه‌های روستایی مجاور شهر مریوان پرداخته شده است.  این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از لحاظ روش توصیفی - پیمایشی و میدانی می‌‌باشد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها و بررسی ارتباط میان عوامل(ابعاد و شاخص های مورد استفاده در پژوهش) و تعیین سهم هر یک از آنان از مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از نرم افزار 22  SPSS برای مرتب سازی داده‌ها و تحلیل توصیفی روستاهای مورد مطالعه و پاسخگویان و همچنین از نرم افزار 24 AMOS برای مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شده، از طرفی برای تجزیه و تحلیل فضایی از روش درونیابی IDW در نرم افزار ARC GIS استفاده شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که  با توجه به یافته های مدل معادلات ساختاری AMOS، نسبت کای دو بر درجة آزادی بین مقدار مورد قبول 2 تا 3 یعنی 2.286 می باشد. بنابریان بر اساس نتایج حاصل شده مدل از برازش مناسبی برخوردار است. همچنین، در منطقه مورد مطالعه بیشترین تأثیر خزش شهری بر نواحی روستای الحاقی در زمینه بعد اقتصادی (بار عاملی 2.63)، در مرتبه دوم بعد اجتماعی _ فرهنگی(بار عاملی 2.21)  در مرتبه سوم بعد کالبدی (بار عاملی 1.97)  و در مرتبه چهارم بعد مدیریتی _ اداری (بار عاملی 1.15) ...را داشته‌اند. با توجه به یافته‌های تحلیل فضایی پژوهش، هر چه فاصله از شهر بیشتر باید تأثیرات خزش شهری کمتر می شود و برعکس. همچنین، بیشترین اثرات منفی خزش شهری در شهر مریوان افزایش گرایش به زیرساخت و ساز بردن اراضی کشاورزی، روستایی شدن بافت شهری و شهری شدن بافت روستایی، تعارض‌های اجتماعی - فرهنگی، چالش و مدیریت زیر ساخت ناشی از اسکان غیر رسمی، افزایش اثرات مخرب زیست‌محیطی بر شهر و سردرگمی مدیریت در روستاهای حاشیه‌ای می‌باشد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تحلیل شبکه سازمانی مؤثر بر خزش روستایی در سکونتگاه‌های روستایی پیرامون همدان

زمین به عنوان یکی از منابع تولید روستایی نیازمند مدیریت خردمندانه و حفاظت است. یکی از پدیده‌های کالبدی در سکونتگاه‌های پیرامون فضاهای شهری، پدیده خزش روستایی است که منجر به تغییرکاربری زمین‌های کشاورزی و باغی به نفع دیگر کاربری‌ها می‌شود. عوامل مختلفی در بروز این پدیده تأثیرگذارند؛ یکی از مهم‌ترین آن‌ها عوامل و نیروهای سازمانی است. این پژوهش به دنبال شناخت پدیده خزش روستایی و تحلیل میزان مداخلا...

متن کامل

تحلیل فضایی عوامل شکل گیری خزش شهری در شهر بابل

شهر نشینی به عنوان یک تعامل حیاتی بین انسان و محیط زیست شناخته شده که تحت تاثیرنیروهای مهم منطقه ای و جهانی قرار گرفته است. از جمله این نیروها پدیده خزش شهری و رشد افقی شهرها می باشد به طوری که عدم شکل گیری تغییر و تحولات کالبدی براساس بنیان های قاعده مند و ساختار یافته است به گونه ای که مسائل فرا روی نظامات برنامه ریزی و جریانات هدایت گر سیاسی- تصمیماتی، از انتظام ناپذیری و بی برنامگی نگرش های...

متن کامل

حکمروایی خوب شهری در محله‌های شهری(مطالعه موردی: شهر مریوان)

Good urban governance is one of the concepts that it takes into consideration the general welfare of citizens and its policies and programs are within the framework of specific indicators. Therefore, the purpose of this study is to investigate good urban governance indicators in the central neighborhoods of Marivan city, (1, 2, 4, 14). The data and information of this research were collected in...

متن کامل

نقش جریانات فضایی در فرایند خزش روستایی (lمطالعه موردی: ناحیه سلیمان آباد)

شهرها و روستاها به عنوان مراکز اصلی تجمع انسان­ها و شکل دهنده اصلی بنیان­های جغرافیایی یک ناحیه می­باشند که دارای روابط خاص با تکیه بر ویژگی­های اقتصادی ـ اجتماعی و فضایی با یکدیگر هستند. پیوندهای روستایی ـ شهری پدیدهای حاصل از تعامل دوسویه    سکونتگاه­های روستایی و کانون­های شهری در عرصه منطقه­ای است که به سبب جریان­های مختلف از جمله جریان افراد، کالاها، اطلاعات، فناوری، نوآوری و مانند آن پدید...

متن کامل

تغییرات کاربری اراضی روستاهای پیراشهری در فرایند خزش شهر روستاهای نایسر و حسن‌آباد سنندج

ازجمله پیامدهای عمدة شهرنشینی شتابان، گسترش فضایی شهرها و خورندگی روستاها و اراضی پیرامونی آنهاست که در مادرشهرهای منطقه‌ای نمود گسترده‌ای داشته است. این پدیده در ایران طی نیم قرن اخیر با برجستگی زیادی همراه بوده است. شهر سنندج، که مادرشهری منطقه‌ای است، طی سه دهه اخیر رشد شتابانی در افزایش جمعیت و همچنین در گسترش سطح داشته، به‌گونه‌ای که خزش پیوسته این شهر طی دوره مذکور هشت روستا را با تمام زم...

متن کامل

الحاق شهری سکونتگاه‌های روستایی پیرامون شهر زنجان؛ مورد: روستاهای سایان و گاوازنگ

گرچه در سالهای اخیر آنچه که به ادغام یا الحاق شهری شهرت یافته، کم و بیش توسط کارشناسان شهری مورد اشاره قرارگرفته است، اما کوشش چندانی در سنجش دامنه یا هدایت دگرگونیهای برآمده از این فرایند در گذر زمان به انجام نرسیده است. بر مبنای اطلاعات و داده­های پراکنده موجود، این پدیده طی یکی- دو دهه اخیر، در غیاب برنامه­های متناسب شهری و به­صورتی عمدتاً خودجوش، زمینه ساز الحاق و ادغام بسیاری از سکونتگاهها...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 10  شماره 39

صفحات  141- 156

تاریخ انتشار 2020-10-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023